Rodzina spacerująca po łące przed domem z panelami słonecznymi na dachu. - tytułowa

Oszczędzanie energii w domu – od czego zacząć?

Ile energii zużywa gospodarstwo domowe i jak wpływa to na naszą planetę?

Ulubiony jogurt trzymasz w lodówce. Pralka pomaga ci uporać się ze stertą prania, a suszarka bębnowa sprawia, że każda sztuka twojej odzieży jest miękka i idealnie dosuszona. Ekspres przygotowuje dla ciebie ulubioną kawę, a robot kuchenny kroi wszystkie składniki na sałatkę. Następnie sięgasz po laptop, by rozpocząć pracę i smartfon, aby opublikować nowy post w mediach społecznościowych. Aby wykonywać każdą z tych czynności, korzystając z nowoczesnych urządzeń, potrzebujesz mnóstwa energii elektrycznej. Czy wiesz, jakie jest średnie zużycie w gospodarstwie domowym i w jaki sposób oddziałuje to na planetę, na której żyjesz? Przygotowaliśmy dla ciebie garść ciekawych informacji na ten temat.

Ile energii zużywa gospodarstwo domowe?

Ojciec i córka trzymający model domu z panelami słonecznymi, patrzący na siebie z uśmiechem. zdjęcie

W każdym domu czy mieszkaniu, wygląda to nieco inaczej. Mamy przecież różne rodziny, korzystamy z różnych sprzętów i inaczej kształtują się nasze codzienne potrzeby. Aby jednak zilustrować ilość energii, której potrzebuje na co dzień statystyczny Polak, sięgnijmy do źródeł. Według Głównego Urzędu Statystycznego, który już od 1995 roku zbiera i przetwarza dane dotyczącego tej kwestii, w 2023 roku mieszkańcy miast zużywali średnio 789,8 kWh energii na osobę rocznie, natomiast mieszkańcy wsi 804,3 kWh[1]. Badania przeprowadzone w 2021 roku pokazują, że Polacy szacują znacznie mniejsze zużycie prądu, niż wskazują na to dane statystyczne. Oznacza to jedno, często nie mamy świadomości, ile tak naprawdę zużywamy energii i jesteśmy w swoich przypuszczeniach zbyt optymistyczni[2].


[1] Baza danych GUS

[2] Czy Polacy wiedzą, ile zużywają prądu i ile będzie ich to kosztowało?

Skąd bierze się prąd w polskich domach?

Wieża energetyczna z liniami przesyłowymi oświetlonymi na tle nieba. - zdjęcie

Płynący w naszych gniazdkach prąd wydaje nam się tak oczywisty, że nie zastanawiamy się najczęściej, skąd się tam wziął. W Polsce energia elektryczna pochodzi z kilku różnych źródeł. Największy udział w tym rynku mają węgiel kamienny (37,33%) oraz brunatny (17,86%). Elektrownie wiatrowe odpowiadają za 18,13%, wodne za 1,71%, a gazowe za 8,55% produkcji energii. Źródła odnawialne natomiast za 20,48% całości[1].

Produkcja energii, zwłaszcza tej nieodnawialnej, nie pozostaje jednak bez wpływu na przyrodę, z którą żyjemy. Korzystając każdego dnia z prądu w swoim domu, warto mieć świadomość, jakie koszty ponosi z tego powodu środowisko naturalne.


[1] Produkcja energii elektrycznej w Polsce CZERWIEC 2025 r.

Panele słoneczne i wiatrak w tle przemysłowego krajobrazu. - zdjęcie

Jak na naszą planetę wpływa produkcja energii elektrycznej?

Intensywny rozwój nowych technologii nie byłby możliwy bez dużej produkcji energii elektrycznej. Obecnie niemal każda sfera naszego życia jest związana z zasilaniem prądem. Nasze domy pełne są urządzeń elektrycznych, samochody coraz częściej także potrzebują ładowania, by przemierzać ulice. Większość branż uzależniona jest od prądu – od budownictwa, przez medycynę, aż po zwykłą sprzedaż warzyw na targu. Standardem są przecież kasy fiskalne, terminale płatnicze czy wagi.

Zdecydowanie większe niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu zapotrzebowanie na energię elektryczną wpływa negatywnie na naszą planetę. Choć rośnie udział alternatywnych, odnawialnych źródeł pozyskiwania prądu, większość nadfal pozyskujemy, powodując degradację natury.

Jakie są skutki pozyskiwania energii?

  • wyczerpywanie naturalnych złóż paliw kopalnych oraz coraz droższe i inwazyjniejsze metody ich pozyskiwania;
  • emisja pyłów i gazów podczas spalania paliw kopalnych, co wiąże się z zanieczyszczeniem powietrza i wzrostem temperatury na całej planecie;
  • degradacja gleb, roślinności, lasów, wód na ziemi i pod nią poprzez wydobywanie paliw kopalnych metodami powierzchniową i podziemną[1].

Wyczerpujące się powoli zasoby paliw kopalnych sprawiają, że ich wydobycie jest coraz droższe. Szacuje się, że na 1800 mld ton surowców, bez nadmiernych kosztów i ryzyka można wydobyć jedynie 910 mld ton. Reszta zasobów znajduje się w takich miejscach, z których pozyskiwanie ich jest nie tylko kosztowne, lecz także niebezpieczne. Ryzyko tąpnięć, wybuchów i innych katastrof górniczych uważa się w takich przypadkach za bardzo wysokie[2].


[1] Skutki rosnącego zużycia energii oraz konieczność pozyskiwania nowych źródeł  

[2] Tamże

Aż 27% całej produkcji energii elektrycznej stanowiły w 2019 roku potrzeby gospodarki mieszkaniowej.

Oszczędzanie energii w domu

Choć wydawać się może, że jedno gospodarstwo domowe to niewiele w obliczu całego świata korzystającego z energii elektrycznej, nawet małe kroki pozwalające oszczędzać prąd, są na wagę złota. Im więcej z nas przyłączy się do tego wyzwania, tym mniejszy będzie negatywny wpływ pozyskiwania energii na środowisko naturalne.

Co możesz robić każdego dnia, by wesprzeć naszą planetę?

Przede wszystkim postaw na urządzenia energooszczędne. Zużywają one znacznie mniej prądu niż te zwykłe, co przekłada się na mniejszy wpływ naszego gospodarstwa domowego na przyrodę oraz zdecydowanie niższe rachunki. W sklepach wybieraj więc te sprzęty, które oznaczone są klasą energetyczną A.

Jeżeli nie musisz korzystać ze sztucznego światła, nie włączaj go bez potrzeby. Maksymalnie wykorzystuj dostęp do naturalnego światła. Nie włączaj wszystkich lamp w domu, nie są ci przecież potrzebne jednocześnie. Możesz też skorzystać z opcji, jaką jest system zarządzania oświetleniem. Z pomocą smartfona wyłączysz światło w danym pomieszczeniu, nawet jeżeli jesteś daleko od domu. To świetne rozwiązanie dla zapominalskich.

Odłączaj nieużywane aktualnie urządzenia od źródła prądu. Wiele z nich, także w trybie czuwania, pochłania mnóstwo energii elektrycznej. Możesz skorzystać z nowoczesnych listew zasilających. Z pomocą aplikacji zdalnie odłączysz dostęp prądu do poszczególnych urządzeń.

Troszcz się o dobre funkcjonowanie tych urządzeń, które już masz. Jeżeli chcesz, aby służyły ci jak najdłużej i pracowały naprawdę wydajnie, zadbaj o dopływ do wielu z nich, miękkiej, przefiltrowanej wody. W ten sposób ochronisz przed kamieniem czajnik czy pralkę, które nie tylko lepiej będą wykonywały swoje zadania, lecz także oszczędzą ci kosztownych napraw bądź wymiany na nowe. Zastosowanie specjalnych filtrów do wody, np. tych podzlewowych, znacznie ograniczy osadzanie się zawartych w kranowej wodzie minerałów. Co więcej, tak oczyszczona woda jest idealna do picia – smaczna i pozbawiona ewentualnych zanieczyszczeń czy chloru.

Picie kranowej, oczyszczonej przez filtr wody, wspiera środowisko naturalne także na inne sposoby. Dzięki temu, że nie sięgasz po wodę butelkowaną, pomagasz zmniejszyć produkcję plastikowych butelek. Nie przyczyniasz się też do zużycia energii potrzebnej na rozlewanie takiej wody do jednorazowych opakowań, transportu do sklepu oraz sprzedaży. To wygodne rozwiązanie, które jest idealne dla tych, którzy nie są obojętni na losy naszej planety.

Z codziennego picia wody zrób prawdziwy rytuał uważności. Dołącz do akcji Alive As Never Before i odkryj, co sprawia, że czujesz się naprawdę żywo. W świecie pełnym filtrów, pośpiechu i przebodźcowania, znajdź swoje proste przyjemności - jak smak czystej wody, która daje Ci energię do życia.

Kobieta tańcząca i ciesząca się muzyką w słuchawkach. - zdjęcie

Kolejnym pomysłem na ograniczenie zużycia prądu w domu jest z pewnością wymiana oświetlenia. Tradycyjne żarówki, które pochłaniają mnóstwo energii, bez wyrzutów sumienia wymień na ich ledowe odpowiedniki. To skuteczny sposób, by naprawdę odczuwalnie zmniejszyć pobór prądu w swoim domu.

Przeczytaj też: Ślad wodny. Co to jest i jak go zredukować?

Zalety ograniczania zużycia prądu: - infografika