Okaż planecie swoje wsparcie.

Czym jest Dzień Ziemi?

Dzień Ziemi to największe ekologiczne święto, obchodzone 22 kwietnia w niemal 200 krajach całego świata – bez względu na rasę czy wyznanie. Głównym celem inicjatywy jest zwrócenie uwagi na problemy związane ze środowiskiem i promowanie proekologicznych postaw.

Budowanie świadomości społecznej jest niezwykle istotne, ponieważ każdy z nas, podejmując takie a nie inne decyzje, przyczynia się w jakimś stopniu do degradacji środowiska naturalnego. Dziś bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy zmasowanych działań, aby zahamować destrukcję Ziemi i przywrócić jej niezbędną równowagę.

Z drugiej strony nieustannie napływają do niego różnego rodzaju zanieczyszczenia (zwłaszcza te związane z przemysłem, transportem, rolnictwem i gospodarką komunalną), niesione przez siedem głównych rzek: Götę, Kemi, Dźwinę, Niemen, Odrę, Wisłę i Newę. Niska zdolność do usuwania tych zanieczyszczań sprawia, że kondycja Bałtyku dramatycznie się pogarsza. Dodatkowe obciążenia dla delikatnego ekosystemu stanowią również agresywna turystyka, nadmierny połów ryb czy wadliwe instalacje hydrotechniczne.

Największe zagrożenia dla Ziemi

Ziemia nie ma z nami lekko. Przyzwyczailiśmy się do tego, aby brać z niej, co tylko się da, nie oferując niczego w zamian. Nasze ekspansywne zapędy doprowadziły do zachwiania delikatnej równowagi między ekosystemami, co nieuchronnie prowadzi do wystąpienia kryzysu ekologicznego o globalnym zasięgu.

Jakie problemy Ziemi znajdują się dziś na szczycie listy zagrożeń?

Globalne ocieplenie i zmiany klimatu

To największy i najpoważniejszy problem naszej planety, związany z silnym zanieczyszczeniem powietrza. Ze względu na długotrwałą emisję ogromnych ilości gazów cieplarnianych do atmosfery (mającą związek zwłaszcza z przemysłową hodowlą zwierząt[1]), średnia temperatura na Ziemi niebezpiecznie rośnie. A to z kolei prowadzi do wystąpienia szeregu groźnych zjawisk – od anomalii pogodowych, przez podniesienie poziomu mórz i oceanów (na skutek topnienia lodowców), aż po rozprzestrzenianie się groźnych chorób tropikalnych i przymusową migrację ludności.

Jednak globalne ocieplenie to nie tylko problem ludzi. To także zagrożenie dla wszystkich organizmów żywych, które muszą przystosować się do nowych warunków albo – co bardziej prawdopodobne – zginąć.

[1] Zob. https://www.ciwf.pl/hodowla-przemyslowa/klimat/#_ftn6

Zanik bioróżnorodności i wymieranie gatunków

Zmiany klimatu to niejedyne zagrożenie dla świata zwierząt. Do masowego wymierania gatunków prowadzą też m.in.: zagarnianie coraz to nowych obszarów ziemi pod tereny rolnicze, wylesianie, osuszanie bagien, przekształcanie siedlisk, masowe stosowanie antybiotyków i pestycydów w rolnictwie i hodowli zwierząt, a także eutrofizacja wód.

Problem jest naprawdę poważny – zdaniem naukowców, stoimy dziś na skraju 6. globalnego wymierania gatunków. Liczby mówią tu same za siebie. Od lat 70. populacje gatunków słodkowodnych skurczyły się średnio o 83%[1]. Od lat 90. w samej Europie liczba ptaków zmniejszyła się o 12%, a motyli łąkowych o 50%[2].

A przecież bioróżnorodność zapewnia nam dostęp do czystej wody, powietrza i innych zasobów Ziemi. Każda, nawet drobna zmiana w tym unikalnym układzie sił i zależności, jest ogromnym zagrożeniem dla każdego z nas.

[1] Zob. https://www.green-projects.pl/globalne-porozumienie-dla-przyrody-raport-wwf/

[2] Zob. https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C404128%2Cunijni-eksperci-bioroznorodnosc-znika-szybciej-nadazamy-ja-poznawac.html

Wyspy śmieci – plastik i mikroplastik

W czołówce największych zagrożeń dla Ziemi, niezmiennie od wielu lat znajduje się też problem śmieci, zwłaszcza plastików. Nic dziwnego. Każdego roku przeciętny mieszkaniec wysoko rozwiniętych krajów – Europy i Ameryki Północnej, wyrzuca co najmniej 100 kg plastikowych odpadów[1]. Niestety, wartości te, zamiast spadać, systematycznie rosną. Wciąż produkujemy coraz więcej i więcej śmieci, nie dbając o ich właściwe przetworzenie ani nawet o odpowiednie składowanie. Jest ich tak dużo, że widać je nawet z kosmosu!

O przerażającej skali zjawiska świadczy np. wielka śmieciowa wyspa (Great Pacific Garbage Patch), krążąca po północnych wybrzeżach Pacyfiku, między Hawajami a Kalifornią. Jej powierzchnia zajmuje blisko 1,6 mln km² powierzchni – to prawie pięć razy tyle, co Polska! A to niestety niejedyne takie miejsce na Ziemi.

Rocznie, przez plastikowe odpady, w samych oceanach ginie co najmniej milion zwierząt[2]. Morskie ryby, ssaki i ptaki zaplątują się w resztki opakowań, duszą się polimerowymi żyłkami, a często po prostu mylą kawałki plastiku z pożywieniem.

Nietrudno zgadnąć, że plastik znajdujący się w przewodach pokarmowych ryb i owoców morza, w niedługim czasie trafia wprost do naszych żołądków. Dodatkową dawkę plastiku otrzymujemy też w bardzo rozdrobnionej wersji, w postaci mikroplastiku, którego nie wychwytują oczyszczalnie ścieków.

Przeczytaj też: Wszystko zaczyna się od wody. 22 marca – Dzień Ochrony Morza Bałtyckiego .

[1] Zob. https://www.wwf.pl/aktualnosci/dzien-ziemi

[2] Tamże.

Małe-wielkie gesty dla Ziemi

Aby celebrowanie Dnia Ziemi nie kończyło się na chwili zadumy i teoretycznym rozważaniu „co powinniśmy zrobić”, postarajmy się od tego dnia podjąć konkretne działania, zmierzające do realnego wsparcia kruchego ziemskiego ekosystemu.

Zmiana codziennych, drobnych nawyków z perspektywy jednostki może wydawać się mało znacząca. Ale ta sama zmiana dokonana przez kilka lub kilkadziesiąt milionów ludzi na całym świecie zainicjuje trend, który może widocznie poprawić komfort życia na naszej planecie i pozwoli przywrócić jej utraconą świetność.