Segregacja śmieci – jak robić to prawidłowo?
Segregowanie śmieci to nasz obowiązek – nie tylko ustalono go odgórnie, by obowiązywał w każdej gminie w kraju. To nasze zobowiązanie wobec planety, które wpłynie na życie nasze i przyszłych pokoleń. Jak powinno się dzielić śmieci na frakcje, jakie kolory pojemników obowiązują w całym kraju oraz dlaczego warto trzymać się tych kilku prostych zasad segregacji?
Segregowanie śmieci a przepisy
Od 2017 roku na terenie całego kraju obowiązuje Jednolity System Segregacji Odpadów JSSO. Przepisy określają, że od tego czasu należy dzielić śmieci na 5 grup:
-
papier,
- metale i tworzywa sztuczne,
-
szkło,
- BIO,
-
odpady zmieszane.
Ustalono również harmonogram odbierania tzw. odpadów zielonych, które można oddawać także w Punktach Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych PSZOK organizowanych w każdej gminie. Warto też wiedzieć, że do 30 czerwca 2022 roku wszystkie pojemniki powinny zostać wymienione na te w odpowiednich, przypisanych frakcjom kolorach. Jakie są zasady prawidłowego segregowania odpadów i jakie obowiązują kolory?
Korzyści z segregowania śmieci, czyli jak recykling wpływa na środowisko
Jeśli chcesz przyczynić się do zmniejszenia ilości plastiku na wysypiskach śmieci, oprócz segregowania odpadów, warto przede wszystkim ograniczać ich powstawanie, m.in. poprzez budowanie ekologicznych nawyków. Jakich? Takich, jak chociażby zamiana wody butelkowanej na kranową dzięki dzbankom filtrującym Brita. Ich regularne używanie pozwala zaoszczędzić pieniądze, zwiększyć wygodę (nie trzeba nosić ciężkich zgrzewek z wodą), a nade wszystko sprawia, że przyczyniasz się do ograniczania plastikowych odpadów.
Jednak trudno całkowicie uniknąć generowania śmieci, dlatego warto wiedzieć, jak mądrze nimi zarządzać. Dlaczego właściwie powinno się dzielić odpady na kilka różnych frakcji i aranżować wyposażenie kuchni tak, aby zmieścił się w niej nie jeden, ale nawet 5 pojemników na śmieci? Czy to tylko fanaberia obrońców planety, a może wprowadzenie obowiązku segregacji zadziała pozytywnie w sposób globalny i wielowymiarowy? Dowiedz się, dlaczego właściwie powinno się segregować odpady.
Mniej wysypisk śmieci i trudno rozkładających się odpadów
Od lat słyszy się, że ilość śmieci jest tak ogromna, że niedługo zaleje cały świat, który nie nadąża z ich przetwarzaniem. Zaczyna również brakować miejsc na gromadzenie tego, czego nie da się wykorzystać ponownie. Aby nasza planeta nie zamieniła się w jedno wielkie wysypisko śmieci, a jej naturalnych zasobów, które będą czyste i zdatne do użycia, starczyło jeszcze dla kolejnych pokoleń, należy działać dla wspólnego dobra.
Najlepszym początkiem jest budowanie większej wiedzy na temat surowców i ich znaczenia dla ekologii. Idzie za tym również prawidłowa segregacja śmieci, umożliwiająca ich dalsze wykorzystanie lub odpowiedzialne składowanie. Konkretne składniki (np. plastik, papier, szkło) o wiele łatwiej i taniej można recyklingować, niż odpady zmieszane w jedną masę.
Oszczędność energii i surowców
Przetwarzanie odpadów, które są odpowiednio posegregowane i jednorodne może odbywać się również z mniejszym udziałem nieodnawialnych zasobów naturalnych. Nie tylko więc zyskujemy na dzieleniu frakcji odpadów, ale też nie zużywamy tego, co najcenniejsze i co powinniśmy oszczędzać dla siebie i przyszłych pokoleń.
Pozytywny wpływ na glebę i wody gruntowe, mniej ścieków
Wysypiska śmieci negatywnie wpływają na glebę i wody gruntowe, do których przedostają się m.in. toksyny. Jest to istotne z punktu każdego człowieka, ponieważ później te szkodliwe substancje znajdują się w pożywieniu, lądującym na naszych talerzach.
Ponowne wykorzystanie odpadów nadających się do recyklingu
Wiesz, że z plastikowych butelek, które zostały poddane recyklingowi, można wytworzyć materiał na ubrania, dodatki czy inne tekstylia? Okazuje się, że z tego, co uznawane jest za śmieci, można wyprodukować coś nowego, np. modne sportowe legginsy czy wodoodporny plecak. Segregując śmieci, dajesz więc szansę na drugie życie odpadów w duchu zero waste.
Względy ekonomiczne: segregacja śmieci to mniejsze opłaty za wywóz
Jeśli nie przekonują cię względy ekologiczne, być może postawisz na chłodną kalkulację, ponieważ segregowanie śmieci bardziej się opłaca. Wywóz posortowanych odpadów jest tańszy niż tych zmieszanych.
Jak prawidłowo segregować śmieci w domu? Kolory wykorzystywane przy segregacji odpadów
W każdym gospodarstwie domowym powinno się znaleźć miejsce na pojemniki, które umożliwiają podział na 5 wyżej wymienionych grup odpadów. Szczególną uwagę należy zwrócić na odpady BIO, które do śmietnika ogólnego trzeba wrzucać bez dodatkowego opakowania, np. plastikowego worka czy torebki foliowej. Można jednak zaopatrzyć się w specjalne kompostowalne worki, których nie trzeba usuwać przed pozbywaniem się tej frakcji.
Istnieje również kilka podstawowych zasad, jakie obowiązują przy podziale i wyrzucaniu konkretnych odpadów. Zaleca się dbanie o recykling już na poziomie zakupów. Specjaliści alarmują, aby nie kupować w nadmiarze, unikać foliowych opakowań i tacek oraz decydować się na przedmioty wielokrotnego użytku, np. bawełniane torby na zakupy, metalowe rurki do napojów, domowe i biurowe filtry do wody Brita. Dobrze też, aby opakowania były proste i stworzone z jednorodnych surowców, które łatwo potem podzielić. Warto też zastanawiać się, czy to, czego nie potrzebujemy, trzeba wyrzucać, czy może uda się ponownie wprowadzić dany przedmiot do obiegu (oddać, sprzedać, przerobić). Świadome decyzje zakupowe to również część dbania o prawidłową segregację odpadów.
Warto wiedzieć, jakie śmieci można wrzucać do dedykowanych pojemników, ponieważ nie zawsze jest to takie oczywiste. W przypadku dużych wątpliwości można skorzystać ze specjalnych wyszukiwarek na stronach promujących recykling. Można tam też uzyskać informacje na temat tego, w jakim stanie powinny być dane odpady, np. butelki, słoiki i opakowania szklane nie muszą być myte. Zasada ta wynika z oszczędności wody. Zostaną one wyczyszczone w sortowni przy wykorzystaniu mniejszej ilości zasobów. Z drugiej strony jednak zabrudzone, np. zatłuszczone papiery nie nadają się do umieszczenia w tym samym koszu, co te czyste (należy je umieścić w pojemniku na odpady zmieszane).
Szczególnie ważną kwestią jest też wybór miejsca wyrzucania niektórych odpadów, zwłaszcza ubrań i tekstyliów. Nie wszystkie potencjalnie dedykowane temu pojemniki należą do organizacji, które prawidłowo wykorzystują każdy wyrzucony tam przedmiot. W konsekwencji powstają nowe wysypiska ze starymi ubraniami, które marnują się i zaśmiecają środowisko. Dlatego tak ważne jest sprawdzanie instytucji odpowiedzialnych za ustawienie i opróżnianie pojemników.
Co można wyrzucić, a czego nie do pojemnika na papier?
Jedną z głównych frakcji jest papier, który powinno się wrzucać do niebieskiego pojemnika. Mogą się w nim znaleźć wszystkie czyste opakowania z papieru lub tektury, jak również niepotrzebne gazety, czasopisma i ulotki. Dozwolony jest więc papier zadrukowany. W takim koszu powinny wylądować też kartki, zeszyty, notatki, dokumenty (najlepiej podarte, aby usunąć dane). Można w nim umieścić także kartony, np. pozostałe po przeprowadzkach, meblach czy sprzęcie RTV.
Do pojemnika na papier nie można wrzucać tego, co zostało zabrudzone i zatłuszczone, ponieważ nie nadaje się to już do recyklingu. Można zaliczyć do tego także artykuły higieniczne, np. zużyte chusteczki, papier toaletowy czy ręczniki kuchenne (wyrzuca się je do odpadów zmieszanych). Warto wiedzieć i nie pomylić się przy segregacji: do papieru nie należą kartony po sokach lub mleku (należy je wrzucić do pojemnika na metal i plastik).
Co można wyrzucić, a czego nie do pojemnika na plastik?
Wszelkie opakowania plastikowe i metalowe powinny znaleźć się w żółtym śmietniku. Puste puszki i butelki należy zgnieść przed wyrzuceniem. Można do nich dołączyć zakrętki plastikowe i metalowe (np. od słoików), puszki, torebki foliowe i kartony po sokach lub mleku.
Do pojemnika na plastik i metal nie można wyrzucać tego, co zostało zatłuszczone lub znacznie zabrudzone, np. pojemników po różnego rodzaju farbach oraz olejach samochodowych. Nie jest to też miejsce na sprzęt elektroniczny, baterie i akumulatory.
Jak segregować odpady szklane?
Do zielonego pojemnika na szkło można wyrzucać puste opakowania, butelki i słoiki z tego surowca. Warto wiedzieć, że w tego rodzaju koszu nie może znaleźć się ceramika i porcelana, a więc np. potłuczone talerze i kubki, szkło stołowe i żaroodporne, potłuczone okna oraz lustra. Nie jest to też odpowiedni śmietnik na żarówki i świetlówki.
Odpady biodegradowalne – co się zalicza do odpadów BIO, a co nie?
Odpady BIO, czyli biodegradowalne, należy wyrzucać do kosza w kolorze brązowym. Mogą się w nim znaleźć wszelkie odpadki z warzyw i owoców, skorupki jajek, resztki kwiatów i roślin doniczkowych (bez ziemi i kamieni), fusy po kawie i herbacie oraz resztki jedzenia z wykluczeniem kości, mięsa i tłuszczów. Nie można w ten sposób wyrzucać także odchodów zwierząt.
Czym są odpady zmieszane?
Odpady zmieszane to wszystko to, co nie nadaje się do recyklingu i wyrzucenia do któregoś z wyżej wymienionych pojemników frakcji głównych. Do czarnego kosza na odpady zmieszane można wyrzucać, m.in.: resztki mięsne i kości, zużyte artykuły higieniczne (w tym pieluszki i podpaski), żwirek z kuwety, mokry i brudny papier, fajans, szyby, lustra, tekstylia. Nie można jednak wrzucać: sprzętu elektronicznego i AGD, baterii, akumulatorów, śmieci po remoncie i budowie, lakierów, chemikaliów oraz odpadów zielonych (skoszona trawa, gałęzie, zgrabione liście). Na takie odpady przeznaczone są osobne śmietniki. Można je też oddać w specjalnych punktach ustalanych przez gminy. Z ekologicznego punktu widzenia warto generować jak najmniejszą ilość odpadów zmieszanych, ponieważ ich przetworzenie jest trudne lub zupełnie niemożliwe.
